مردم شناسی شهرستان ارسنجان

شهرستان ارسنجان داراي قدمتي ديرينه مي باشد و آثار باستاني، ميراث فرهنگي و گردشگري مانند مسجد جامع، مدرسه سعديه، ايوان قدمگاه مربوط به دوره هخامنشي، قلاتخوار مربوط به دوره ساساني، تل تيموريان و تل كاخ، سد دختر، چشمه گمبان و ... سندي بر آن است . 
به دليل وجود آثار فرهنگي ارسنجان مدتها محل اجتهاد شخصيتهاي بزرگي بوده است. لذا ارسنجان به شهر کاتبان وحي نيز مشهور است دليل اين مدعا:
شخصيتهاي بسياري در عرصه خوشنويسي، علوم ديني و عرفان نام آوراني برخاسته اند كه به عنوان نمونه مي توان از ملا علي عسكر ارسنجاني ، ملا محمد شفيع ارسنجاني ملقب به اشرف الکتاب ارسنجاني، ملا محمد حسين ارسنجاني (كاتبان قرآن مجيد) و همچنين سيد مرتضي ارسنجاني، آيت اله ميرزا علي اكبر روح الايمان، آيت اله فقيه ارسنجاني و ... نام برد.
از شاخص هاي فرهنگي ويژه اين شهرستان مي توان وجود مدارس متعدد و احداث دانشگاه آزاد اسلامي واحد ارسنجان در بعد از پيروزي انقلاب همزمان با شهرهاي بزرگ و توسعه آن كه هم اكنون با داشتن بيش از 5000 نفر دانشجو در 30 رشته كارداني، كارشناسي، كارشناسي ارشد، يكي از دانشگاههاي بزرگ محسوب مي شود.
نويسندگان زيادي از اهالي اين شهرستان تاليفاتي داشته اند از جمله آيت اله سيد محمد حسين ارسنجاني، حجت الاسلام ابراهيم كالانتري، حاج شيخ علي آقا محمودي و ...
شاعراني از جمله الله يار خادمي، عبدالنبي زارع و دهها شاعر ديگر از شاعران شاخص اين شهرستان مي باشند.

زبان، فرهنگ و آداب و رسوم، قوميتها
زبان اصلي مردم اين شهريتان فارسي است و تعدادي از روستاهاي بخش مركزي ارسنجان در منطقه گمبان و عشاير جشني چشمه شيرين، خان آباد و نجف آباد با لهجه تركي و عربي تكلم ميكنند. شهر ارسنجان از پنج محله بنامهاي: اسكندري، ابراهيمي، رحيمي، حسن شاهي و نعمت الهي تشكيل شده است. عشاير منطقه از چهار طايفه و هر طايفه از چند تيره تشكيل شده اند.

1- طايفه جشني 2- طايفه چهاراهي 3- طايفه بهارلو (ترك) 4- طايفه عرب غني

شغل مردم
مردم ارسنجان داراي شغل هاي متعدد مانند: فرهنگي - کشاورزي - دامپروري - باغداري و کاميونداري مي‌باشد ،
جمعيت کل شهرستان بالغ بر 50000 نفر که درصد باسوادي آن طبق آخرين اعلام نهضت سوادآموزي 82%است که از نرم درصد باسوادي کشور که 5/79% است بالاتر مي‌باشد،